مراقبت‌های قبل و بعد از آندوسکوپی سینوس

مراقبت‌های قبل و بعد از آندوسکوپی سینوس نقش مهمی در کاهش عوارض و تسریع روند بهبودی دارند. این جراحی که برای درمان مشکلاتی مانند انسداد مجاری سینوسی و عفونت‌های مزمن انجام می‌شود، نیازمند توجه دقیق به نکات مراقبتی است. در این مقاله، به بررسی دقیق مراقبت‌های لازم قبل و بعد از آندوسکوپی سینوس می‌پردازیم تا فرآیند درمان شما به شکلی ایمن و موثر پیش برود.

اقدامات قبل از آندوسکوپی سینوس

پیش از انجام جراحی آندوسکوپی سینوس، رعایت برخی نکات ضروری می‌تواند به افزایش ایمنی و کاهش عوارض احتمالی کمک کند.

1. به دلیل تأثیر داروهای بیهوشی یا بی‌حسی، پس از جراحی قادر به رانندگی نخواهید بود. حتماً فردی را به‌عنوان همراه در کنار خود داشته باشید.
2. تمام داروها، مکمل‌های غذایی، و داروهای گیاهی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید. مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین باید چند روز پیش از جراحی، تحت نظر پزشک، قطع شود.
3. از چند ساعت قبل از جراحی باید از خوردن و نوشیدن هرگونه ماده غذایی یا مایعات خودداری کنید. دستورالعمل دقیق زمان ناشتایی را از پزشک دریافت کنید.
4. شب قبل از جراحی دوش بگیرید و از مصرف عطر، ادکلن، دئودورانت، و هرگونه مواد معطر خودداری کنید. همچنین از لاک زدن ناخن‌ها پرهیز نمایید.
5. تمامی جواهرات، اشیاء تزئینی و وسایل فلزی را در منزل بگذارید. در صورت استفاده از لنز تماسی، قبل از جراحی آن را خارج کنید.
6. پیش از ترخیص، داروهای تجویز شده را از داروخانه تهیه کنید و دستورالعمل‌های مراقبتی پس از جراحی را به‌دقت از تیم درمان دریافت نمایید.

مراقبت‌های بعد از آندوسکوپی سینوس

• خونریزی خفیف: خونریزی خفیف از بینی تا چند روز پس از جراحی طبیعی است. برای کنترل آن، از یک پد در زیر بینی استفاده کنید و هر 24 ساعت آن را تعویض نمایید.
• تامپون بینی: در صورت استفاده از تامپون، از دستکاری یا خارج کردن آن خودداری کنید و منتظر بمانید تا پزشک آن را خارج کند.
• شروع پیاده‌روی: از همان روز اول پس از جراحی، پیاده‌روی را به تدریج شروع کنید. ابتدا در منزل و سپس در مسیرهای طولانی‌تر. پیاده‌روی به بهبود گردش خون و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
• مصرف داروها: داروها (مسکن، آنتی‌بیوتیک و…) را طبق دستور بهترین متخصص گوش و حلق بینی و به طور منظم مصرف کنید. از مصرف همزمان دو یا چند دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
• محدودیت‌های حرکتی: تا یک هفته از خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین‌تر از 4.5 کیلوگرم خودداری کنید.
• اجتناب از فین کردن: تا دو هفته از فین کردن خودداری کنید. هنگام عطسه، از طریق دهان عطسه کنید و به بینی خود فشار وارد نکنید.
• شستشوی بینی: برای شستشوی بینی از محلول نمک استفاده کنید.
• مرطوب نگه داشتن هوا: هوای اتاق را مرطوب نگه دارید.
• حمام کردن: می‌توانید هر زمان که خواستید دوش بگیرید، اما از آب ولرم استفاده کنید و از آب گرم تا زمان بهبودی کامل اجتناب کنید.
• محدودیت‌های فعالیت: تا 6 هفته از شنا کردن و تا 4 هفته از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، گرد و غبار، خاک اره و مواد مشابه خودداری کنید.
• اجتناب از ورزش‌های سنگین: تا حداقل یک هفته از انجام ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌سواری، دویدن، وزنه‌برداری و ورزش‌های هوازی خودداری کنید.

مدیریت درد و تورم بعد از جراحی آندوسکوپی سینوس

برای مدیریت درد پس از آندوسکوپی سینوس می‌توانید از داروهای مسکن تجویز شده مانند استامینوفن استفاده کنید و از مصرف آسپرین و NSAIDها خودداری نمایید. برای کاهش تورم، از کمپرس سرد روی گونه‌ها به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استفاده کنید و هنگام استراحت سر را بالاتر از بدن قرار دهید. در روز سوم می‌توانید کمپرس گرم مرطوب را جایگزین کنید تا تورم سریع‌تر کاهش یابد.

رژیم غذایی بعد از جراحی آندوسکوپی سینوس

در روزهای اول پس از جراحی، تمرکز اصلی بر مصرف مایعات و غذاهای بسیار نرم است. سوپ‌های صاف شده، آبمیوه‌های طبیعی، ماست و پوره سیب‌زمینی می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. با بهبود وضعیت عمومی، می‌توانید به تدریج غذاهای نرم‌تر و سپس غذاهای معمولی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. دیگر نکاتی که باید رعایت شود عبارت اند از:

• یبوست می‌تواند فشار زیادی به ناحیه سینوس‌ها وارد کند. برای جلوگیری از یبوست، مصرف غذاهای حاوی فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
• رژیم غذایی شما باید شامل تمامی گروه‌های غذایی باشد تا مواد مغذی مورد نیاز بدن برای ترمیم و بهبود را تأمین کند.
• مصرف مایعات به میزان کافی از اهمیت بالایی برخوردار است. آب، دمنوش‌های گیاهی و سوپ‌های کم نمک به هیدراته ماندن بدن و رقیق شدن مخاط کمک می‌کنند.
• غذاهای تند و پرادویه می‌توانند باعث تحریک سینوس‌ها و افزایش التهاب شوند. بهتر است از مصرف این غذاها تا زمان بهبود کامل خودداری کنید.
• مصرف زیاد نمک می‌تواند منجر به افزایش ورم و فشار در ناحیه سینوس‌ها شود. بنابراین، مصرف غذاهای پر نمک را محدود کنید.
• ویتامین C نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سریع‌تر ایفا می‌کند. میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C مانند پرتقال، کیوی و فلفل دلمه‌ای را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
• الکل و کافئین می‌توانند باعث کم‌آبی بدن و افزایش التهاب شوند. بهتر است از مصرف این مواد در هفته‌های اول پس از جراحی خودداری کنید.

خونریزی بعد از جراحی آندوسکوپی سینوس

تخلیه اندکی خون به مدت 3 تا 5 روز بعد از جراحی، به خصوص پس از شستشوی سینوس‌ها با آب نمک، طبیعی است. در صورت خونریزی مداوم، سر خود را کمی به عقب متمایل کنید و به آرامی از راه بینی نفس بکشید. می‌توانید با دستمال کاغذی به آرامی به بینی خود ضربه بزنید، اما از فین کردن اجتناب کنید. در صورت ادامه خونریزی، از اسپری افدرین استفاده کنید. اگر باز هم خونریزی متوقف نشد، با پزشک خود تماس بگیرید.

بعد از عمل آندوسکوپی سینوس چگونه بخوابیم؟

استراحت کافی و مطلوب، نقش بسزایی در تسریع روند بهبود پس از جراحی آندوسکوپی سینوس ایفا می‌کند. به منظور کاهش تورم و تسهیل گردش خون در ناحیه جراحی، توصیه می‌شود که در طول دوره نقاهت، به ویژه در هفته‌های ابتدایی پس از عمل، به پشت خوابیده و سر خود را با استفاده از دو تا سه بالش بالاتر از بدن قرار دهید. این وضعیت به کاهش فشار و ورم در ناحیه سینوس‌ها کمک کرده و از بروز خونریزی و درد احتمالی می‌کاهد.

از خوابیدن به پهلو یا روی شکم، به ویژه در ماه اول پس از جراحی، اکیداً خودداری شود، چرا که این حالات می‌توانند فشار مضاعفی بر ناحیه جراحی وارد کرده و منجر به ناراحتی و تأخیر در بهبود شوند. در صورت لزوم، می‌توان از بالش‌های مخصوص برای جلوگیری از تغییر وضعیت ناخواسته در طول خواب استفاده کرد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، لازم است سریعا با پزشک خود تماس بگیرید: تب پایدار در روزهای ابتدایی پس از جراحی، ترشحات آبکی مداوم از بینی پس از گذشت یک هفته، تغییرات ناگهانی در بینایی یا تورم چشم، سردرد شدید همراه با سفتی گردن، اسهال شدید و خونریزی مداوم از بینی که با استفاده از اسپری‌های ضد احتقان مانند افدرین بهبود نیابد. توجه به این علائم و پیگیری به موقع آنها می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کرده و به بهبود سریع‌تر بیمار کمک کند.